Viêm xoang là vấn đề phổ biến, đặc biệt khi thời tiết thay đổi. Tình trạng này gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Việc nhận biết các triệu chứng, thực hiện phòng ngừa, và điều trị đúng cách là rất quan trọng để tránh biến chứng. Dưới đây là những thông tin cần lưu ý từ cả góc độ Y học hiện đại và Y học cổ truyền.
NGUYÊN NHÂN VIÊM XOANG KHI THỜI TIẾT THAY ĐỔI
1. Theo Y học hiện đại
Viêm xoang xảy ra khi niêm mạc các xoang bị viêm hoặc sưng, gây tắc nghẽn và tích tụ dịch nhầy. Khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là nhiệt độ giảm hoặc độ ẩm tăng, các yếu tố sau có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm xoang:
Thay đổi áp suất không khí: Áp suất không khí thay đổi ảnh hưởng đến sự lưu thông dịch trong xoang, gây áp lực và đau đầu.
Không khí lạnh và khô: Làm khô niêm mạc mũi, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus phát triển.
Phản ứng dị ứng: Phấn hoa, bụi mịn, và nấm mốc xuất hiện nhiều hơn khi thời tiết thay đổi, kích thích viêm xoang.
2. Theo Y học cổ truyền
Y học cổ truyền cho rằng viêm xoang có liên quan đến sự mất cân bằng khí huyết, đặc biệt do các yếu tố Phong hàn (gió lạnh), Phong nhiệt (khí nóng ẩm), và Đàm thấp (chất nhầy ứ đọng). Các yếu tố này gây bế tắc kinh lạc ở vùng đầu mặt, dẫn đến:
Đầu thống: Đau dầu, đau nhức lan tỏa vùng trán, hốc mắt hoặc hai bên thái dương.
Đàm thấp tích tụ: Gây nặng nề, ngạt mũi và chảy dịch.
TRIỆU CHỨNG VIÊM XOANG DO THAY ĐỔI THỜI TIẾT
- Đau đầu tập trung tại vùng trán, hai bên má, hoặc sau hốc mắt.
- Cảm giác nặng đầu, đặc biệt tăng lên khi cúi người, hắt hơi, hoặc khi trời lạnh.
- Nghẹt mũi, chảy nước mũi, hoặc dịch mũi có màu vàng/xanh.
- Ho, đau họng, hơi thở có mùi (trong trường hợp viêm xoang nặng).
- Đau đầu kèm sốt (nếu có nhiễm trùng).
KHI NÀO CẦN ĐIỀU TRỊ?
- Đau đầu kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng: Đặc biệt khi đau đầu không giảm dù đã dùng thuốc giảm đau thông thường.
- Dịch mũi có màu bất thường hoặc có mùi hôi: Dấu hiệu của viêm nhiễm nặng.
- Sốt cao hoặc mệt mỏi kéo dài: Cho thấy tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Thị lực giảm hoặc đau quanh mắt: Có thể là dấu hiệu biến chứng của viêm xoang.
ĐIỀU TRỊ VIÊM XOANG DO THAY ĐỔI THỜI TIẾT
1. Theo Y học hiện đại
- Thuốc giảm đau và kháng viêm:
- Sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen để giảm đau đầu.
- Thuốc kháng viêm corticoid dạng xịt mũi giúp giảm sưng niêm mạc.
- Kháng sinh: Được chỉ định nếu có nhiễm khuẩn (dịch mũi xanh, sốt cao).
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Làm sạch hốc xoang và giảm nghẹt mũi.
- Liệu pháp hơi nước: Hít hơi nước ấm giúp thông thoáng xoang và giảm đau.
Phẫu thuật nội soi xoang: Dành cho những trường hợp viêm xoang mãn tính không đáp ứng điều trị bảo tồn.
2. Theo Y học cổ truyền
- Kích thích các huyệt vị như Ấn đường (giữa hai chân mày), Dương bạch (trên lông mày), Hợp cốc (bàn tay), giúp giảm đau đầu, thông kinh lạc.
- Massage vùng trán, thái dương, và sống mũi để giảm đau và thông xoang.
- Thương nhĩ tử tán: Giảm nghẹt mũi, thông xoang.
- Ngân kiều tán: Dành cho viêm xoang kèm phong nhiệt.
- Sinh khương (gừng) kết hợp hành trắng: Làm ấm, trừ phong hàn.
- Ngâm chân bằng thảo dược:
Ngâm chân với nước gừng và muối trước khi ngủ giúp làm ấm cơ thể, giảm đau đầu.
PHÒNG NGỪA ĐAU ĐẦU DO VIÊM XOANG KHI THỜI TIẾT THAY ĐỔI
1. Bảo vệ mũi xoang
Đeo khẩu trang khi ra đường để tránh bụi, phấn hoa và không khí lạnh.
Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, đặc biệt khi bước ra từ phòng điều hòa.
2. Duy trì vệ sinh mũi
Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hằng ngày để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
3. Tăng cường sức đề kháng
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, bưởi, kiwi) để tăng cường hệ miễn dịch.
Uống nhiều nước giúp loãng dịch nhầy trong xoang.
4. Giữ ấm cơ thể
Đặc biệt là vùng cổ và mũi khi trời lạnh hoặc thời tiết ẩm ướt.
5. Duy trì lối sống lành mạnh
- Tránh hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
- Tập luyện thể dục đều đặn để tăng cường lưu thông khí huyết.
Viêm xoang khi thời tiết thay đổi tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, đặc biệt khi triệu chứng kéo dài hoặc trở nặng. Việc kết hợp Y học hiện đại và Y học cổ truyền trong điều trị không những giúp giảm nhanh triệu chứng mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ tái phát.
Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ viêm xoang, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn cụ thể. Đừng tự ý dùng thuốc kéo dài mà không có chỉ định, vì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm xoang mãn tính, viêm tấy ổ mắt. Hãy chăm sóc tốt sức khỏe của bạn, đặc biệt trong thời điểm thời tiết chuyển mùa.
BS. PHẠM PHÚ QUÝ